WAT IS HOLISME EN HOE HANTEER JE EEN HOLISTISCHE LEEFSTIJL?

Holisme is een heel breed begrip. Holisme als wereldbeeld of overtuiging houdt in dat je vindt dat alles met elkaar verbonden is. Een gedachte die we in veel spirituele kringen terugzien. Ook in de alternatieve geneeskunde is die holistische benadering heel belangrijk. In de reguliere gezondheidszorg wordt zo’n overkoepelende blik en behandeling steeds normaler. Maar ook op individueel niveau is een holistische leefwijze aan te raden. Want ook jij bent meer dan een stuk huid met wat organen erin. Aandacht voor een ideale balans tussen al jouw losse onderdelen; dat zou de bron van ultiem geluk zijn. Moet je wel even doorhebben wat voor jou die essentiële onderdelen zijn… Lees hier alles over holisme en hoe een holistische leefwijze jou kan helpen.

Holisme: de theorie

Het woord ‘holisme’ komt van het Griekse woord holos. Dit betekent ‘geheel’, of ‘helemaal’. Holisme kijkt in het kort naar het geheel. Het idee is dat alles met elkaar verbonden is en dat je alleen tot oplossingen komt wanneer je naar het gehele, grote plaatje kijkt. Centraal staat de gedachte dat ‘het geheel meer is dan de som van de delen’. Ook wel gezegd: mensen, fenomenen en andere dingen bestaan uit allemaal losse elementen. Maar die elementen hebben niet alleen elk een eigen rol en waarde, ze hebben ook interactie met andere elementen. Klinkt vaag, zo algemeen gezegd. Onderstaande praktijkvoorbeelden maken het een stuk duidelijker.

Holisme in de praktijk

Deze zienswijze wordt wat duidelijker als we kijken naar de specifieke toepassingen. Zo heeft holisme een plaats in onder andere traditionele, moderne en alternatieve geneeskunde. Bij deze geneeswijzen houdt een holistische benadering in dat je niet kijkt naar losse symptomen en lichaamsfuncties, maar naar hoe deze zich samen gedragen.

Denk maar eens aan de sterke samenhang van lichamelijke en psychologische klachten. Een burn-out en depressie komen heel vaak met lichamelijke symptomen, zoals jeuk, vermoeidheid of juist slapeloosheid. Uiteraard kan een arts dan crèmepjes en pillen voorschrijven. Dan ben je misschien van één van die klachten af. Met een holistische benadering zou je meer winst kunnen behalen. Daardoor kijken je behandelaren naar alle factoren die invloed kunnen hebben op jouw klachten. Daar wordt vervolgens de behandeling op afgestemd. Die behandeling houdt ook weer rekening met het grote plaatje. Denk aan je omgeving, sociale contacten, mentale staat en voorgeschiedenis.

Holistisch leven: zo doe je dat

Wil je de holistische visie toepassen op jezelf, en zo je meer in balans en gelukkiger voelen? Wij helpen je op weg. Een holistische leefstijl kijkt naar alle elementen die op jouw welzijn en gezondheid van invloed zijn. Dit zijn de belangrijkste:

• lijf
• mentale staat, gedachten, gevoelens
• ziel, spiritualiteit
• (sociale) omgeving

Deze onderdelen kun je volgens de holistische leefwijze niet los van elkaar zien. Zit het niet goed op één of meer van deze onderdelen? Dan zul je je niet optimaal voelen. Lichamelijke topprestaties leveren lukt bijvoorbeeld bijna nooit wanneer je geestelijk in de knoop zit. Of wanneer je geen steun ervaart vanuit je omgeving.

Of je nu een bepaald doel voor ogen hebt, gezonder wilt worden of minder wilt stressen: holisme kan bijdragen aan welzijn en balans.

1: Bepaal waar je staat en wat jou vormt

Je moet wel een idee hebben van hoe jij in elkaar zit, wil je een juiste holistische leefstijl voor jezelf vormgeven. Kijk naar onder andere:

• jouw belangrijkste waarden: krijgen die genoeg ruimte?
• alles dat jou energie geeft en energie kost
• alle manieren waarop jij jezelf lijkt te saboteren, in daden en gedachten
• wat voor jou een mooi leven inhoudt: waar zie jij jezelf het liefste over een x aantal jaar?
• welke belemmeringen jij nu ervaart die jou van dat mooie leven weghouden.

2: Geef lijf, brein en ziel evenveel ruimte

In het holisme is de gedachte dat je pas in de beste staat, kunt verkeren wanneer je brein, lichaam en ziel in balans zijn. Maak niet uit wat jouw belangrijkste doel is, de samenhang van al die elementen is het belangrijkst. Wil je marathon lopen? Minder piekeren? Jezelf een beter mens voelen? Kijk dan verder dan alleen die fysieke oefeningen, of alleen een therapietraject.

Houd ook balans tussen inspanning en ontspanning, tussen jezelf en anderen. Sta geregeld stil en vraag je af: voel ik mij hier okee bij?

3: Tactieken binnen het holisme

Meditatie en mindfulness zijn twee praktijken die je ondersteunen in je holistische leefstijl. Zo leer je jezelf bijvoorbeeld beter kennen. Mediteren doe je met zowel lichaam, geest als ziel. Je merkt op welke gedachten je hebt, ontspant makkelijker en ervaart meer controle over je lichaam en emoties. Holistischer wordt het niet!

4: Holistisch eten

Ultiem gezond eten vraagt ook absoluut om een persoonlijke holistische benadering. Eet waar jouw lijf, geest en ziel zich happy bij voelt. De kans is groot dat je uitkomt bij veel onbewerkt en vers eten, veganisme, superfoods, gezonde theesoorten en medicinale kruiden. 

Holisme en de Grenzen van Alternatieve Gezondheidszorg

Hoewel een holistische leefstijl veel voordelen kan bieden voor mentaal en fysiek welzijn, is het belangrijk om te erkennen dat holisme geen vervanging is voor reguliere medische zorg. Sommige aandoeningen vereisen professionele medische behandeling, en het is essentieel om te weten wanneer holisme een aanvulling kan zijn en wanneer medische interventie noodzakelijk is.

Wanneer holisme geen vervanging is voor medische zorg:

1. Chronische en Ernstige Ziekten

   • Ziekten zoals kanker, diabetes, hart- en vaatziekten en auto-immuunziekten moeten altijd door een arts worden behandeld. Een holistische leefstijl kan als aanvullende ondersteuning dienen, maar mag nooit medische behandelingen vervangen.

2. Acute en Levensbedreigende Situaties

   • Borstkaspijn, ademhalingsproblemen, beroertesymptomen, ernstige allergische reacties of ernstige verwondingen vereisen direct medisch ingrijpen. Holistische methoden zoals meditatie of kruiden kunnen geen eerste hulp vervangen.

3. Psychische Stoornissen en Mentale Gezondheid

   • Voor aandoeningen zoals ernstige depressie, angststoornissen, bipolaire stoornis of schizofrenie is professionele begeleiding door een psycholoog of psychiater noodzakelijk. Holistische praktijken zoals mindfulness of meditatie kunnen nuttig zijn als aanvulling, maar vervangen geen medicatie of therapie.

4. Zwangere Vrouwen en Kinderen

   • Niet alle holistische methoden, supplementen en kruiden zijn veilig voor zwangere vrouwen en kinderen. Raadpleeg altijd een arts of verloskundige voordat je alternatieve behandelingen gebruikt.

5. Geneeskrachtige Kruiden en Supplementen

   • Sommige kruiden en supplementen kunnen interacties hebben met reguliere medicatie of ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Raadpleeg altijd een arts voordat je holistische behandelingen combineert met voorgeschreven medicatie.

Holisme als Aanvulling, Niet als Vervanging

Een holistische leefstijl kan een waardevolle aanvulling zijn op medische zorg, maar moet niet als vervanging worden gezien. Reguliere geneeskunde en holistische praktijken kunnen samen een evenwichtige benadering bieden, waarbij de veiligheid en effectiviteit van medische zorg gewaarborgd blijft.

Online bron:

Dit artikel bespreekt hoe holistische gezondheid het lichaam, de geest en de ziel als één geheel beschouwt en benadrukt het belang van het vinden van de onderliggende oorzaken van gezondheidsproblemen in plaats van alleen symptomen te behandelen. Het artikel gaat verder in op de voordelen van holistische benaderingen, zoals verbeterde fysieke gezondheid, mentaal en emotioneel welzijn, en preventieve zorg. Het benadrukt ook de wetenschappelijke ondersteuning voor holistische methoden, met verwijzingen naar onderzoek dat de effectiviteit van praktijken zoals meditatie en mindfulness aantoont bij het verminderen van stress en angst.