KUN JE VERSLAAFD RAKEN AAN WIET?

Kun je verslaafd raken aan wiet, net als aan alcohol of harddrugs, cocaïne of meth? Iedereen heeft wel een mening: de een beweert dat wiet net zo slecht is als harddrugs en dat je leven in gevaar is als je het gebruikt. Een ander beweert weer dat je helemaal niet verslaafd kunt raken aan wiet. Wat is de waarheid? Die blijkt, net als zo vaak, in het midden te liggen. Wiet, of cannabis, is niet volledig veilig om te gebruiken, maar zeker niet zo gevaarlijk als harddrugs.

De kenmerken van verslaafd zijn

Als we erachter willen komen of je verslaafd aan wiet kunt zijn, moeten we eens goed kijken naar de kenmerken van verslaafd zijn. Verslaving uit zich op verschillende manieren, volgens onderzoekers George Koob en Nora Volkow. Ze gebruiken vier factoren om het proces van verslaving te definiëren.

1. Chronisch terugvallen

Er is sprake van chronische terugvallen. Iemand die verslaafd is zal proberen er vanaf te komen, maar dat lukt niet. De verslaving zal steeds terugkomen, ook al heeft die persoon elke keer het gevoel dat hij of zij er vanaf is.

2. Altijd behoefte

Een belangrijk kenmerk van een verslaving is dat de behoefte aan de drug nooit verdwijnt. Een verslaafde zal altijd de drang hebben deze te willen gebruiken. De drang is sterk en continu op de achtergrond (of voorgrond) aanwezig.

3. Niet onder controle

Een verslaafde heeft zijn gebruik van de drugs niet onder controle. De drang is groter dan de wil. Je gebruikt de drugs, zelfs terwijl je dat eigenlijk niet wilt.

4. Negatieve emoties

Wanneer je het middel niet kunt gebruiken, ervaar je negatieve emoties. Zonder het middel zit je niet goed in je vel, voel je je rot en dat versterkt alleen maar de neiging weer naar de drugs te grijpen.

Je bent verslaafd als je aan al deze kenmerken voldoet of wanneer je herstelt van een verslaving. Bovendien ben je verslaafd wanneer je in het verleden langdurig hebt gebruikt en deze vier punten hebt laten zien.

Drie fasen van verslaafd zijn

Een verslaving is op te delen in drie fasen, volgens Koob en Volkow. Als eerste begint een verslaving met overmatige consumptie en intoxicatie. Er ontstaat dan ook een drang om te gebruiken, ondanks dat iemand de negatieve gevolgen opmerkt. Dat komt ook doordat in bepaalde situaties de hersenen dopamine afgeven, een hormoon waardoor je je prettig gaan voelen. Zo associeer je drugs met een positief gevoel en word je gestimuleerd om weer te gebruiken. Vervolgens ontstaan er ontwenningsverschijnselen. Je lichaam reageert negatief als het de drugs niet krijgt. Ook emotioneel is die reactie waar te nemen.

De laatste fase is preoccupatie en anticipatie. Je hersenen raken ingespeeld op het gebruik van drugs, je voelt je meer aangetrokken tot alle zaken die met drugs te maken hebben. Je bent steeds minder goed in staat om je ongewenste gedrag tegen te houden.

Fysiek of mentaal verslaafd

Er zijn twee verschillende soorten verslavingen: mentale en fysieke verslaving. Bij een fysieke verslaving zijn het de hersenen die zijn gaan geloven dat ze de drug nodig hebben om te kunnen overleven. Zonder het middel voel je je letterlijk ziek, totdat je er weer iets van gebruikt. Dit zal alleen gebeuren bij middelen die verslavende stoffen bevatten. Denk hierbij aan crystal meth, nicotine of heroïne.

Bij een psychologische verslaving gebeurt er iets anders. Er is geen lichamelijke behoefte, maar een psychische. Er is dus geen verslavend middel nodig, het kan in dit geval gaan om iets wat niets met drugs te maken heeft. Een psychologische verslaving kan zich uiten als een eetverslaving, gokken, seks of zelfs hardlopen. Je bent ergens psychisch aan verslaafd als het de hele dag door in je gedachten is en je het de hele dag door doet (waardoor het ook andere normale dagelijkse bezigheden in de weg staat). De dwang om het te doen heeft een negatieve impact op je leven. Hoewel deze vorm van verslaving niet zo schadelijk is als een fysieke verslaving, kunnen de gevolgen heftig zijn en is het nog altijd een verslaving.

De conclusie: kun je verslaafd zijn aan wiet?

Omdat wiet geen stoffen bevat die fysiek verslavend zijn, zul je dus geen lichamelijke verslaving ontwikkelen als je wiet gebruikt. Maar het kan wel een psychologische verslaving veroorzaken. Dat betekent dat als je veel cannabis gebruikt, je kunt merken dat je minder gemotiveerd bent om andere dingen te doen. Je kunt het gevoel hebben dat je zonder wiet niet zo goed functioneert, waardoor je toch weer wilt gebruiken. Het is zelfs zo dat er lichamelijke ontwenningsverschijnselen kunnen voorkomen als je een echt zware gebruiker bent.

Een verslaving aan wiet kan eigenlijk zomaar ontstaan. Het begint onschuldig, door gewoon wat te gebruiken met vrienden. Maar het punt is, als je geld hebt, is het niet zo moeilijk om aan cannabis te komen. Je kunt verslaafd aan wiet raken, als je het gaat gebruiken om bepaalde emoties niet te voelen. Voor je het weet ga je vaker gebruiken. Niet alleen vaker op een dag, maar ook in grotere hoeveelheden. Er ontstaat dan een psychologische afhankelijkheid, waarbij je denkt dat je zonder cannabis niet kunt functioneren.

Als je op die manier aan wiet verslaafd bent, heet dit een cannabis gebruiksstoornis. Alle kenmerken van verslaving zijn dan aanwezig: je hebt meerdere keren geprobeerd te stoppen, maar dit lukte niet. Je voelt altijd de behoefte om te gebruiken en je hebt het gebruik van wiet niet onder controle. Je ervaart negatieve emoties als je niet kunt of wilt gebruiken. Je wietverslaving is zo erg, dat je niet aan de eisen van het dagelijks leven kunt voldoen: je werk lijdt eronder en je besteedt te weinig tijd aan je sociale leven.

Het gebruik onder controle hebben

Dus uiteindelijk kunnen we concluderen dat je wel degelijk verslaafd kunt zijn aan wiet. Het komt zelfs vaker voor dan je denkt. Een wietverslaving is minder ernstig dan een verslaving aan harddrugs. Vooral de fysieke gevolgen zijn niet zo groot. Maar toch kan een psychologische verslaving ook behoorlijk veel negatieve gevolgen hebben. Denk aan verlies van inkomen, vrienden en je mentale gezondheid.

Maar gebruik jij wiet in je vrije tijd, heb je gewoon af en toe een gezellige tijd met vrienden en heb je je gebruik zelf onder controle? Wiet gebruiken verschilt in die zin niet van normaal alcoholgebruik. Als je ook prima zonder cannabis kunt en je werk en privéleven lijden er niet onder, dan is er natuurlijk geen enkel probleem om af en toe zorgeloos te genieten van wiet.